هيچ فرقي بين زن و مرد بهعنوان شهروند وجود ندارد
زنان بالقوه میتوانند در صورت توانایی و شایستگی مسئولیت رياستجمهوري رااحراز كنند
ریاست جمهوری مسند ساده ای نیست وفرقی ندارد فردی كه میخواهداین مسئولیت رابرعهده بگیرد،زن یامرد باشد
واژه رجال سیاسی فقط برای مردان نیست
آزادی تعریف دارد و بین زن و مرد فرقي وجود ندارد
هیچ فرقی بین زن ومردبه عنوان یک فرد درجامعه شهروندی وجودندارد. همه از یک رای برخوردارهستند
بنیانگذار دفتر امور زنان و خانواده در سپاه، مدیر مسئولي چندین فصلنامه مطالعاتی و تحقیقاتی و نشریاتی چون شمیم ، نساء و چندین سایت مانند تارنماي خانوادگی شمیم، نونهال و تدريس دانشگاه از نمونه فعاليتهاي اجتماعي و سياسي اوست؛ ولي وقتي بنا به معرفي باشد، خود را همسر سرلشگر رحيمصفوي ميخواند و او را عصاره انقلاب ميداند. خانم مهرشاد شبابي، از پاسداراني است كه سالهاي جواني خود را براي انقلاب اسلامي و تعالي بنيان خانواده در نظام هزينه كرده و دستاوردهاي فراواني نيز در اين زمينه به دست آورده است. اگر كسي از دور به او نگاه كند تصور دارد كه زني با تفكرات محافظهكارانه و بسته است ولي پاي صحبت با او كه مينشينيم، نگاهمان كامل عوض ميشود. بانويي كه سالهاست به دنبال حل مشكلات زنان وخانواده در كشور بوده و هنوز نيز از پاي ننشستهاست. با توجه به پيشينه پاسداري او و همچنين فرارسيدن سوم خردادسالروز آزادي خرمشهر عزيز و انتخابات رياستجمهوري به سراغ وي رفتيم تا زندگي يك زن پاسدار را از نزديك بررسي كنيم كه در ادامه گفتوگوي «قانون» را با وي ميخوانيد.
نحوه ورود شما به سپاه پاسداران چگونه بوده و دلیل عضویتتان را در این نهاد براي ما توضيح دهيد.
با پیروزی انقلاب اسلامی مردم بهویژه جوانان آن زمان،انگیزه بسیار قوی برای حفظ انقلاب و ارزشهای آن داشتند. در آن زمان تشکلهای مختلفی ازجمله کمیته دفاع شهری که بعدها تبدیل به سپاه پاسداران شد،شکل گرفت. از مهمترین فعالیتهای کمیته دفاع شهری، خنثی کردن تحرکات سیستمی وخاص ضدانقلابها بودکه هدفشان ضربه زدن به بدنه و ساختار نظام بهحساب ميآمد. این تشکل برای من جذاب بود و به همين دليل به کمیته مراجعه و اعلام کردم كه میخواهم در این نهاد فعالیت کنم. در آن زمان خانمها هیچ فعالیتی در کمیته دفاع شهری نداشتند و مسئولان به من گفتند برای خانمها فعالیتی نداریم. با چند تن ازخواهرهایي که فعالیت گسترده و منظمی در قبل و بعد از انقلاب داشتند، طرح اولیه واحدخواهران سپاه پاسداران اصفهان ریخته شد و بهعنوان مسئول آموزش درکمیته دفاع شهری فعاليت خود را آغاز کردم. شاید بتوان این مركز را اولین واحد خواهران سپاه پاسداران دانست. البته به موازات اصفهان خواهرهای خوزستانی نیزتوانسته بودندتشکیلات و برنامهریزی خوبی را در سپاه پاسداران داشته باشند.
باآقای رحیم صفوی درسپاه آشنا شدید؟
سال 58 اولین انتخابات شوراها برگزار و اندكي بعد منحل شد.اين ماجرا تا دهه قبل ادامه داشت تادوباره بحث شوراها و آغاز بهکارآنها مطرح شد. فکر میکنم من اولین زنی بودم که درانتخابات کاندیدا شدم ورای آوردم.گفتني است جلسات شورای محلات درفرمانداری اصفهان تشکیل میشد. درآن زمان آقای رحيمصفوی فرمانده عملیات شورای فرماندهی سپاه پاسداران بودند و قرار بود برای نمایندگان درموردبحرانهای منطقهای وموضوع آسیبهای داخلی وخارجی صحبت کنند. اسم آقا رحيم را بسيارشنیده بودم ولی تاآن موقع او را نديده بودم و از آنجا آشنا شدم. ازدواج ما به طور كامل سنتی و بامعرفی دوستان و در قالب جلسه خواستگاری صورت گرفت.
باخانم مرضیه حدیدچی (دباغ) آشنا هستید؟
دراولین جلسه خواستگاری با آقای صفوی از او خواستم درمورد فعالیتهایشان وعملیاتهای چریکی که علیه اسرايیل درجنوب لبنان وسوریه صورت گرفته بود،توضيح دهند و ایشان در مورد شخصی به نام خواهرطاهره صحبت کرد. فردی که هم درایران وهم درسوریه وجنوب لبنان فعالیت خاص وگسترده ای داشت. شخصیت خواهرطاهره باآن روحیات ظلم ستیزی ومبارزاتی که داشت برایم جالب بود تا اینکه درزمان جنگ،در بحبوبه ناآرامی های کردستان ماشینم درخیابان خراب شد و به صورت اتفاقی، خانمی باظاهری خاص و روحیات مردانه فرشته وار به کمکم آمدند. آنجا نيز او را نشناختم تا دو روزبعدبرای مراسم شب قدر به پادگان رفتيم وخواهرطاهره راازنزديك شناختم. خدا می داندآن روحیه و چهره به نظرخشن، دعای کمیلی خواند و مراسم شب قدري به جاآوردكه ازدل سنگ اشک می آمد و من هیچوقت آن مراسم رافراموش نمی کنم.
حضور زنان در جامعه را در عرصه فعاليتهاي سخت چگونه ارزیابی میکنید؟
باتوجه به نقش جنسیتی، تفاوتهایي در جامعه وجود دارد. نقش باروری، مادری، نگهداری وتربیت فرزندرا خداوندبه زنهاداده است،پس بایدفرصت بیشتری برای انجام این نقشها داشته باشد و اين روند ناخود آگاه محدوديتهایي برای زن بهوجودمی آورد.اين موضوع ممکن است فرصت حضوردراجتماع را ازاو بگیرد. دربعضی کشورها، به این موضوع توجه ویژهایشده وبرنامهریزیهای مناسب صورت گرفته است. درکشورماجایگاه زنان درجامعه به دودسته تقسیم میشود:جایگاهی که خود زنان با توجه به توانمندی و استعداد و پشتکارشان بهوجود آوردند_ مثل پیشرفت در عرصه علمی و تحقیقاتی و پژوهش که شكرخدا بسيار خوب ظاهر شدند_ و دسته دوم جایگاهی که وابسته است به حضورشان در مشاغل و مناصب اجتماعی و سیاسی که بهدست آوردند. این جایگاه تابع دیدگاههای سیاستمداران و برنامه نویسان کلان اجتماعی است.
دراینجا این سوال مطرح است كه آیا زنان میتوانند جایگاهی بالاتر از جایگاه اجتماعی ، فرهنگی وسیاسی داشته باشند؟
بدون شك جواب مثبت است. این بحث احتیاج به کالبدشکافی جدی دارد؛بخشي به تنگ نظريهاو نگاه مردسالارانه وبخشی دیگربه مجموعههایي که بایدبه صورت ویژه برنامهریزی کلان برای ارتقاي زنان درجامعه داشته باشند،بازميگرددتاازاین منابع عظیم برای رشد و اعتدال جامعه به بهترین شکل استفاده شود.
فعالیت زنان ایرانی درجامعه راچگونه میبینید؟آیانسبت به گذشته بهترشده است؟
بااین سوال موافق نیستم زيرا اگربخواهیم امروزرانسبت به گذشته مقایسه کنیم، دچارغرورکاذب میشویم. بدون شك وضعيت نسبت به گذشته بهترشده است. بایدبپرسیدآیا زنان توانسته اند به جایگاهی که شایسته آن هستندبرسند؟آیاموقعیت زنان جامعه ماشایسته نظام جمهوری اسلامی است؟ ماهمیشه افتخارمیکنیم دارای دینی هستیم که به زن هویت بخشیده است. درزمان جاهلیت که دختران را زنده به گورمیکردنداسلام به زن هویت بخشیدوقرآن میگویدزن ومردیکسان وازیک نفس واحدهستند؛فرقی ميان آنها نیست مگر به تقوا. عدالت اسلام درموردزن اینگونه است وماشاهدآن هستيم كه رسول اکرم (ص) به زنان درلشگرمسئولیت میدهد.
نگاه سپاه پاسداران به حوزه زنان چگونه است؟
اگرباتوجه به خدمات بسیارارزنده وتحسین برانگیز سپاه درحفظ انقلاب،بخواهیم نقدمنصفانه داشته باشیم، سپاه نيزمانندساير نهادها ودستگاه ها ،نگاه تک بعدی به زن دارد. زن رادرچارچوب خانه ورسالت زندگی وخانواده خوب تعریف میکند امادراجتماع به نظرمیرسدبایدتغییرنگرش داشته باشد.
آیادربدنه سپاه، زنان چریک وجوددارند؟
خیر. آموزشهای اولیه صورت میگیرداماباتوجه به محدودیتها وساختاربیولوژیکی زنان نیازی به سرمایهگذاری برای پرورش زنان چریک وجودنداردوجزوبرنامه سپاه نیست.
حضورزنان درانتخابات راچگونه ازریابی میکنید؟
هیچ فرقی بین زن ومردبه عنوان یک فرد درجامعه شهروندی وجودندارد. همه از یک رای برخوردارهستند. ذات زن اینگونه است که خوب سخنميگويدوخوب پيام راانتقال میدهد. زنان مبلغان قویاي هستند،درنتیجه لازم است زنان مامعیارهای یک فرد اصلح راخوب بشناسند. تشخیص درستی نسبت به مصالح وارزشهای انقلاب اسلامی داشته باشندوهنگاميكه به تشخیص درست برسند،مشوقهای خوبی برای خانواده وجامعه درمسيرمشارکتها ی سیاسی هستند.
به نظرشمامولفههاي رجل سیاسی تنهادرمردان نمایان است؟
واژه رجل سیاسی فقط برای مردان نیست. ریاستجمهوری مسند ساده ای نیست وفرقی ندارد فردی كه میخواهداین مسئولیت رابرعهده بگیرد،زن یامرد باشد.اين فردبايد سطوح مختلف مدیریتی راطی كرده و شایستگی های لازم را برای گرفتن این مسند داشته باشد. درحال حاضردرجامعه ماچند زن توانسته اند پلههای مختلف مدیریتی راطی کنند یافرصتهای رشد دراین زمینه را داشتهاند؟ بهنظر من زنان، بالقوه میتوانند در صورت توانایی و شایستگی این مسئولیت رااحراز كنند ولی بالفعل در حال حاضردر جامعه ما امکان پذیر نیست ضمن اینکه معتقدم مانع قانونی و اجتماعی برای احراز بالاترین مناصب سیاسی و اجتماعی واجرایی نباید برای زنان وجود داشته باشد لیکن این موضوع باید نهادینه شود که آنچه برای زن فضیلت محسوب می شود نقش او در تربیت اولاد و جامعه است.در جامعه مادر حال حاضر زنان آمادگی کافی برای مسندریاست جمهوری ندارند.
به نظر شمادرايران میان زنان ومردان تبعیض قايل ميشوند؟
بله؛ دربسياري ازمسائل تبعیض وجود دارد ولي بعضی تبعیضها مثبت هستند. دردنیااین مساله مطرح است که زنان بایدازمرخصی بیشتربرخوردار باشند، مشكلي كه درايران وجوددارد! مشکلاتی که مربوط به مسئولیتهای خانوادگی آنها می شود مانند بارداری ومریضی فرزند یا شوهر كه در ا ين صورت مجبورند از مرخصی استحقاقی استفاده كنند.برخی تبعیضها باعث میشودحقوق زنان پایمال شود.براي مثال دریک ردیف شغلی باهمان کارکرد،سنوات وتحصیلات، برای زنان حقوق کمتری درنظرمی گیرنددر صورتیکه حقوق و مزایا باید فارغ از مسائل جنسیتی و متناسب با نحوه انجام مسئولیت و توانمندی فرد باشد. البته این نوع نگرش بایدبرحسب شایسته سالاری باشد.
برای زنان تاچه حدودی آزادی اجتماعی رامجازمیدانید؟
آزادی تعریف دارد و بین زن و مرد فرقي وجود ندارد. درهرجامعهای بایدهاونبایدها یي برای حفظ نظم اجتماعی وجود داردودرجامعه ماآزادی درچارچوب ارزشهای دینی وعرفی تعریف می شود.
برای حل مشکلات زنان تاکنون فعالیتی داشته اید؟
بله. زمانیکه مسئول دفترامورزنان درسپاه بودم در بحث ارتقاي کیفی مشاغل زنان تلاشهای زیادی کردهام. ساعت کاری خانم هایي که فرزندان کوچک ودبستانی داشتنداز هفت صبح به هشت صبح تغییر پیداکرد ودربحث تحصیلات تکمیلی که فقط برای برادران سپاه وجودداشتوخانمهارانادیده گرفته بودند بامعاونت آموزشی جلسات گذاشته شدوتوانستیم ارتقاي تحصیلی وترفیعات سازمانی را لحاظ کنيم. درمورد بیمه زنان خانه داروهمچنین بیمه فرزندان توسط مادر، تحقیقات گسترده ای صورت گرفت وپیشنویسهايی تهیه شدکه به مرکز امورزنان دولت وقت آن دوره تحویل داده شد. اينها از نمونهاقداماتي است كه مابراي ارتقاي جايگاه بانوان انجام داديم.
فعالیت های شما درسپاه وجامعه به وظیفه مادريتان لطمه نزده است؟
اگر بگوییم یک زن به تنهایی میتواند هم وظیفه مادري را انجام دهد و هم مسئولیت اجتماعی داشته باشد فقط یک شعار است. خوشبختانه از خانواده خوبی بهرهمند هستم. مدتی که همسرم درجبهه بود مورد حمایت مادر و خواهرانم بودم. چهار فرزند دارم و در مدتی که آنها احتیاج به حضور مستمر مادر داشتند مرخصی بدون حقوق گرفتم وبه وضعيتشان رسيدگي ميكردم.
تاکنون به دلیل جایگاه خود و همسرتان مشکل امنیتی داشته اید؟
هیچ وقت مشکل امنیتی نداشتم. فقط درزمانی که درکردستان بودم خطربرای همه وجودداشت ودر همين راستا من نيز در خطر بودم.
فرزندانتان از شغل شما راضی هستند؟
بارها به مناسبت روزپاسدار و معلم برای من و پدرشان هدیه تهیه ميكنند و دلنوشتههاي زیبایی نوشتند. آنها بارها اعلام کردندکه افتخارمیکنند ما پاسدار و معلم هستیم. بنده وآقای صفوی هر دو استاد دانشگاهیم.
بین همسر و سپاه کدام را انتخاب میکنید؟
البته مطمئنم با انتخاب همسرم تمام ارزشهایم را انتخاب کردهام زیرا ایشان عصاره انقلاب و سپاه هستند به ایشان عشق می ورزم و افتخار میکنم كه با او زندگي ميكنم.