نقض دادنامه بدوی و صدور حکم به بی‌حقی خواهان

تاریخ رای نهایی: 1392/04/30 شماره رای نهایی: 9209970220300562 مرجع صدور: شعبه 3 دادگاه تجدید نظر استان تهران دادرس دادگاه عمومی حقوقی رودهن ـ نبوی رئیس شعبه 3 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه ذکائی ـ مرادی

ماده 1257 قانون مدنی ماده 515 و 358 و 197 قانون آیین دادرسی مدنی بند 14 ماده 3 قانون وصول برخی درآمدهای دولت

رای بدوی

پیرامون دادخواست ب.ش. برابر سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به خواسته محکومیت خوانده به پرداخت حقوق زارعانه از تاریخ 1320 تا اجرای حکم، زمین واقع در انتهای ... به همراه پرداخت هزینه دادرسی، چکیده سخن خواهان این است که سالیان متمادی و بیش از یک صد سال نسبت به احیا و عمران اراضی (که در کارشناسی بیش از دو هکتار تعیین شده است) پرداخته و این تصرفات از باب احیا و تملک بوده و نیاکان وی به عنوان احیا و تملک این اقدامات را انجام دادند النهایه از روی نبود قدرت اداری و حاکمیت رژیم گذشته، اسناد این زمین‌ها به نام خانواده پهلوی ثبت گردیده و پس از انقلاب به نام خوانده شده است، از این رو ارزش و هزینه اقدامات خود را خواستار گردید، از خوانده دفاعی که استدلال خواهان را مخدوش نماید به عمل نیامد، دادگاه برای بررسی مراتب یاد شده قرار کارشناس صادر که پاسخ کارشناس نخستین بر تأیید سخنان خواهان بوده و آثار کشت و زرع گندم، جو و نخود و نیز پایه درخت گیلاس 30 ساله، ساختمان، چاه آب و مستحدثات دیگر در آن دیده شده است و ارزش مجموع اقدامات را معادل 751/496/034 ریال برآورد نموده است، پس از آن هیأت سه نفره بدون توجه به قرار صادره، وارد اظهارنظر قضایی شده و حقوق زارعانه را شامل خواهان ندانسته و تنها برآورد ارزش اعیانی به مبلغ 110/000/000 ریال نموده است که به پاسخ دوم دو سوی پرونده اعتراض ننموده‌اند. دادگاه با نگریستن به این‌که موضوع خواسته تنها در ستون خواسته (دادخواست) تعیین نمی‌شود بلکه با نگاه به شرح دادخواست باید اراده خواهان را به دست آورد و در اینجا مراد خواهان دریافت ارزش زحماتی است که به عنوان مالک خود و نیاکانش بر روی این زمین انجام داده‌اند و تصرفات مالکانه و احیا و عمران را پیش از صدور سند به خوانده و ایادی پیشین می‌داند و خدشه‌ای به این استدلال وارد نشده است از این رو خواهان را مستحق حقوق زارعانه (به معنای اجرت‌المثل زحمات انجام گرفته شده) دانسته و اذن یا اجازه مالک رسمی تأثیری در آن ندارد (چرا که خواهان خود را مالک واقعی می‌داند) و بنابراین پاسخ کارشناس نخستین با واقعیت موجود سازگاری داشته و برگرفته از ماده 1257 قانون مدنی و 515 قانون آیین دادرسی مدنی حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت 751/496/034 ریال به همراه هزینه دادرسی به سود خواهان صادر و اعلام می‌نماید. شایان گفتن است در راستای بند 14 ماده 3 قانون وصول، خواهان برای بهره‌مندی از رأی یاد شده باید هزینه دادرسی را به تمام و کمال پرداخت نماید. این رأی در بازه بیست روزه از ابلاغ، تجدیدنظرپذیر در دادگاه‌های گرامی تجدیدنظر استان تهران است.
دادرس دادگاه عمومی حقوقی رودهن ـ نبوی

رای دادگاه تجدید نظر

تجدیدنظرخواهی بنیاد مستضعفان نسبت به دادنامه شماره 901 مورخ 91/9/19 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی رودهن که به موجب آن حکم به محکومیت آن بنیاد به پرداخت مبلغ 751/496/034 ریال و خسارت دادرسی صادر شده است وارد و موجه می‌باشد زیرا حقوق زارعانه باید مبنای قانونی یا عرفی داشته باشد و صرف تصرف در ملک غیر و کشت و زرع در آن حق زارعانه ایجاد نمی‌کند و تجدیدنظرخوانده نیز دلیلی بر تصرفات 100 ساله خود ندارد و رابطه این نیز بین او و مالک سابق احراز نمی‌شود، لذا دادگاه نظر هیأت کارشناسی را منطبق با واقع دانسته و مستنداً به ماده 358 و 197 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض حکم تجدیدنظرخواسته حکم به بی‌حقی خواهان نخستین صادر می‌کند. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه 3 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه 
 ذکائی ـ مرادی