اسناد حقوقی؛ روشنگر مسیر عدالت

همه ما از مقامات قضایی و نهادهای اجرایی انتظار داریم حقوق ما رعایت کنند و از حقوق پایمال شده ما دفاع کنند. از نهادهای انتظامی و دادگاهها و دادسراها انتظار داریم که شکایتها و درخواستهای ما را به دقت بررسی کنند. از قضات می‌خواهیم اشخاصی که به حقوق ما تجاوز کردند و منافع عمومی جامعه را مخدوش کردند مجازات کنند. از بقیه مردم هم انتظار داریم که وقتی وارد رابطه شغلی و کاری با ما می‌شوند تعهد خود را به درستی انجام دهند. وقتی با کسی توافقی کرده و قراردادی می‌بندیم از او می‌خواهیم که طبق عهد و پیمانی که بسته رفتار کند.

 این انتظارات همگی بجا هستند. خواسته همه ما بایستی زندگی در یک جامعه قانونمند باشد که افراد به راحتی می‌توانند احقاق حق کنند. اما قدم اول برای رسیدن به این خواسته‌ها را خودمان باید برداریم. مسیر زندگی در یک جامعه عدالت‌محور با تنظیم اسناد حقوقی دقیق از سوی مردم این جامعه آغاز می‌شود. وقتی با کسی توافقی می‌کنیم با تنظیم یک قرارداد اصولی تعهدات و مسئولیتهای دو طرف قرارداد را تعیین کرده و موضوع همکاری و توافق را به دقت مشخص می‌کنیم. وقتی برای شکایت از کسی یا اعتراض به موضوع به سراغ دادگاه می‌رویم با تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه و اظهارنامه متناسب از حق خود دفاع کنیم.

اسناد حقوقی انواع مختلفی دارند و ما پنج نوع رایجتر آنها یعنی قرارداد، دادخواست، شکواییه، اظهارنامه و لایحه را به طور مختصر برای شما معرفی می‌کنیم:

 

قرارداد

همه ما هر روزه در حال قرارداد بستن هستیم. وقتی چیزی از مغازه می‌خریم در واقع یک قرارداد بیع (خریدوفروش) بستیم.  وقتی چیزی را اجاره می‌کنیم یا امانت می‌دهیم یا پولی از کسی قرض می‌گیریم در واقع یک نمونه قرارداد از نوع حقوقی بین ما بسته شده است. در خیلی از مواقع این قراردادها را مکتوب نمی‌کنیم  و نیازی هم به مکتوب کردن همه قراردادها نیست اما در بعضی مواقع تنظیم یک قرارداد مکتوب دقیق بسیار اهمیت پیدا می‌کند.  زمانی که قرارداد ما ارزش بالایی داشته باشد یا جزییات فراوانی در آن باشد یا اهمیت اساسی در زندگی ما داشته باشد، حتما باید از قراردادی استفاده کنیم که مشاور حقوقی متخصص در امر قراردادنویسی و آشنا به موضوع قرارداد آن را تهیه کرده‌است.

 

دادخواست

دادخواست به معنی عدالت طلبیدن و دادخواهی کردن است و در اصطلاح حقوقی به متنی گفته می‌شود که از طریق آن خواسته‌ای را از دادگاه طلب می‌کنیم. این خواسته می‌تواند وادار کردن شخصی به رعایت حق یا جبران خسارت ما باشد مثلا وقتی کالایی را از شخصی خریداری کردید اما او کالا را تحویل شما نمی‌‌دهد یا همسایه شما آسیبی به خانه شما وارد کرده است. در هر مورد نیاز به تنظیم نوع خاصی از دادخواست است. نگارش دادخواست هم یک مساله فنی و دقیق است و اگر یک اشتباه و بی‌دقتی کوچک در آن صورت بگیرد دادخواست در همان گام اول رد شده و همه زحمتها به هدر می‌رود.

 

شکواییه

وقتی جرمی اتفاق می‌افتد کسی که از جرم زیان دیده حق شکایت و درخواست احقاق حق خود را دارد. این شکایت از طریق متنی با عنوان شکواییه صورت می‌گیرد. شکواییه و دادخواست شباهت زیادی به هم دارند. در هر دو آن‌ها خواسته مشخصی از دادگاه طلب می‌شود و مدارک  و مستندات مدعی یا شاکی در آن ذکر می‌شود. تفاوت مهم آن‌ها این است که دادخواست معمولا خطاب به دادگاه حقوقی نوشته می‌شود اما شکواییه در زمانی که جرمی اتفاق افتاده باشد نوشته شده و خطاب به دادستان نوشته می‌شود. انتخاب نوع شکواییه و تعیین دقیق جرم هم ظرافتهای خاص خود را دارد که رعایت نکردن آن‌ها موجب شکست در پرونده خواهد شد.

 

اظهارنامه

گاهی وقتها قبل از اینکه حق خود را از مقامات قضایی بخواهیم بهتر است با طرف مقابل درخواست خود را مطرح کنیم. اگر کسی امانت شما را پس نمی‌دهد طبیعتا شما ابتدا امانت خود را از او می‌خواهید و اگر به نتیجه نرسیدید به سراغ دادسرا و دادگاه می‌روید. برای اینکه این درخواست جنبه رسمی داشته باشد از اظهارنامه استفاده می‌کنیم. یک مشاور حقوقی می‌تواند شما را راهنمایی کند که در چه مواقعی نیاز به تنظیم اظهارنامه است و چه مواقعی بهتر است از اظهارنامه استفاده نشود.

 

لایحه دفاعیه

لایحه دفاعیه به متنی گفته می‌شود که وکلا برای اثبات حق و دفاع از موکل خود می‌نویسند. تهیه یک لایحه دفاعیه کاری کاملا تخصصی و فنی است و به مهارتهای گوناگونی نیاز دارد. نویسنده لایحه هم باید قوانین را به خوبی بشناسد و هم با موضوع شکایت یا دعوا آشنایی کامل داشته باشد. هم توان نگارش بالایی داشته باشد و هم حوصله و دقت کافی در هنگام نگارش آن به کار برد تا هیچ نکته مهمی از قلم نیفتد.

 

چگونه اسناد حقوقی را تنظیم کنیم

برای تنظیم اسناد حقوقی می‌توانید از وکلا و مشاوران حقوقی استفاده کنید. اگر می‌خواهید در وقت و هزینه خود صرفه‌جویی کند به سراغ قسمت اسناد حقوقی وبسایت داتیکان بروید. در آنجا هم هزاران نمونه از اسناد متنوع حقوقی قرار گرفته که برخی از آن‌ها رایگان است. برخی را هم با پرداخت هزینه اندکی می‌توانید دانلود کنید. این متن‌های آماده را میتوانید با توجه به شرایط خود تکمیل و اصلاح کنید. اگر هم مایل باشید می‌توانید سفارش تنظیم قرارداد یا دادخواست یا سایر اسناد حقوقی خود را به کارشناسان داتیکان بدهید تا در زمان کوتاهی آن را برای شما تهیه کنند.

 

نویسنده: محسن کاظم پور