محافظان بی پناهِ طبیعت
داتیکان: جامعه محیط بانان کشور در سال های اخیر در معرض خطرات و آسیب های کم سابقه ای بوده اند. از تهدید و قتل گرفته تا شرایط سخت و امکانات اندک، محیط بانی را به یکی از پرریسک ترین شغل های کشور تبدیل ساخته است که اکنون دیگر تنها عشق به طبیعت و تعهد به حفاظت از آن است که توجیه گر ورود به این عرصه است و بس.
در همین راستا، مدتی است حافظان طبيعت چشم انتظار لايحهاي هستند تا حقوق آنها را به رسميت بشناسد و اندكي از مشكلات آنها بكاهد. اين درحالي است كه لايحه مزبور هنوز در دولت در دست تدوين است و به مجلس ارسال نشده است. طي اين سالها محيطبانان كشور در حالي به مراقبت از زيستگاههاي جانوري و گياهي كشور مشغولندكه امنيت جاني نداشته و هر لحظه ممكن است مورد شليك گلوله شکارچیاني كه بيرحمانه به قتل و عام گونههاي جانوري ميپردازند، قرار گيرند و آنها نيز با وجود مسلح بودن، حق استفاده از سلاح در برابر اين افراد را ندارند. هرچند قوانين، محيطبانان را ضابط خاص ميداند اما آنها اختيارات كمتري نسبت به ساير ضابطان در مورد استفاده از سلاحي كه قانون در اختيار آنها قرار داده، دارند. پس به دليل اين موضوع محيطبانان توان مقابله با شكارچيان مسلح را ندارند و همواره جانشان در معرض خطر قرار دارد.
سوم تیر ماه امسال سه تن از محيط بانان كشور به واسطه درگيري با شكارچيان و عدم توان مقابله با آنها به ضرب گلوله به شهادت رسيدند كه به دنبال آن معصومه ابتکار، ريیس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که لایحه حمایت از محیط بانان به دولت ارائه شده و بهزودی به مجلس ارائه میشود. حالا با گذشت هفت ماه هنوز از ارسال اين لايحه خبري نيست.
در اين راستا نمایندگان مجلس نيز نسبت به تعلل درارسال این لایحه به مجلس شورای اسلامی واکنش نشان دادهاند و میگویند: در صورت تاخیر بیشتر دولت در ارائه لایحه، مجلس طرح دو فوریتی حمایت از محیط بانان را ارائه خواهد کرد.در اين زمينه ريیس کمیسیون کشاورزی مجلس میگوید: «انتظار میرود دولت هرچه سریعتر این لایحه را آماده و به مجلس ارائه کند. به گفته علیمحمد شاعری، دو هزار و 700محیطبان در کشور درحال خدمت به این مرزو بوم هستند که این تعداد اندک از 15میلیون هکتار از عرصههای طبیعی کشور محافظت میکنند؛ یعنی هر محیطبان حفاظت از حدود پنج هزار هکتار از منابع طبیعی کشور را برعهده دارد. در حالی که سرانه محیطبانی در دنیا حدود 100هکتار است.
با توجه به اينكه محیطبانان همواره با خطرهای زیادی مانند درگیری مسلحانه، عبور از مسیرهای سخت، زندگی در مناطق بیابانی، کوهستانی، مواجهه با مواد سمی، تلههای انفجاری و آتش سر و کار دارند، به نظر ميرسد حمایت از آنها باید در اولویت برنامههای اصلی دولت قرار گیرد.
در اين زمينه يكي از نمايندگان مجلس، با اشاره به تاخير در ارائه لايحه حمايت از محيطبانان میگوید: «ماهها از شهادت محیطبانان میگذرد اما با وجود تاکید ریاست مجلس شورای اسلامی بر لزوم تعجیل در تهیه لایحه حمایت از محیط بانان، دولت باوجود وعدههای پیاپی هنوز این لایحه را به مجلس ارسال نکرده است».
احمدعلی کیخا، افزود:« اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، بارها پیگیر لایحه حمایت از محیطبانان شدهاند و نسبت به کوتاهی دولتی که خود را یک دولت محیط زیستی لقب داده است، در این زمینه انتقاد کردهاند. اما متاسفانه پس از گذشت چند ماه، محیط بانان همچنان از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و معیشتی بسیاری رنج میبرند در حالی که لایحهای که تصویب و اجرای آن میتواند در بهبود وضعیت آنها تا حدود زیادی موثر واقع شود، هنوز به مجلس نرسیده است.
با توجه به شرايط كاري سخت محيط بانان، آنها از وضعیت اقتصادی، معیشتی، اجتماعی و امنیتی مناسبی برخوردار نیستند. از اینرو اصلاح قوانین، تشدید مجازات شکارچیان و همچنین بهبود وضعیت و شرایط شغلی محیطبانان ضروری است.