خروس تخمگذار در آتش
محسن کاظمپور
داتیکان: سال ۱۴۷۴ دادگاهی در شهر بازل سوئیس یک خروس را به اتهام «جنایت فجیع و غیرطبیعی تخم گذاشتن» به اعدام به روش سوزاندن محکوم کرد. مراسم اعدام با تشریفات کامل auto-da-fé که مخصوص اعدام محکومان به ارتداد بود بر فراز تپهای مرتفع در شهر همسایه کلنبرگ با حضور جمعیت انبوهی از مردم برگزار شد.
این شاید عجیبترین دادگاه حیواناتی باشد که تاکنون برگزار شده است. گراس در کتاب kurze basler chronik نوشته که جلادان بعد از بریدن شکم خروس سه تخم در شکم او یافتند. ادوارد اوانز نوشته که این ادعا قطعا پوچ بوده و محصول توهمی بود که خرافات و هیجان در ذهنها ایجاد کرده بود.
موارد دیگری از اعدام خروسهای جنایتکار تخمگذار هم در سوئیس انجام شد اما هیچکدام به اندازه اعدام خروس بازل تشریفات مخصوص نداشتند.
اما چرا تخم گذاشتن خروس حتی بر فرض صحت چنین وحشتی در دل سوئیسیها ایجاد کرد؟ اوانز نوشته که در آن زمان مردم باور داشتند که جادوگران از تخم خروس برای انجام اعمال پلید و شرورانه استفاده میکنند. عامل دیگری که باعث ترس مردم شده بود افسانهای در مورد اژدها به نام باسیلیسک بود که از تخم خروس زاده میشود. این اژدها در روایات اسطورهای به صورت خزندهای بالدار با سر خروس و دم افعی تصویر میشد که با نفس و نگاه خود انسانها را میکشد و شهرها را ویران میکند.
منابع:
E.V Walter, Nature on Trial: The Case of the Rooster that Laid an Egg, in Methodology, Metaphysics and the History of Science, pp 295-321
Evans, E. P, The Criminal Prosecution and Capital Punishment of Animals. P. 162