چگونه دادخواست بنویسیم
دادخواست چیست:
در جوامع کنونی در نتیجه گسترش مراودات اجتماعی اختلافات حقوقی نیز بین افراد جامعه گسترش پیدا کرده است.
گاهی این اختلافات با روش های سنتی از قبیل کدخدا منشی به مصالحه می‌رسند. اما بعضا به دلایل مختلفی همچون عدم همکاری طرفین در حل اختلاف و یا عمیق بودن موضوع اختلاف، یکی از طرفین که ادعای داشتن حقی می‌کند، ناگزیر است برای رسیدن به حقوق مورد ادعای خود به مراجع قضایی مراجعه نماید.
اولین مرحله ای که مراجعه کنندگان به مراجع قضایی باید سپری کنند نگارش دادخواست و ارائه آن به مرجع صالح قضایی است. البته در حال حاضر در بسیاری از استان ها ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می‌پذیرد و این امر مستلزم این است که متقاضی پیشتر در سامانه خدمات الکترونیک قضایی(ثنا) ثبتنام کرده باشد.
در باب اهمیت نگارش دادخواست همین کافیست که بدانیم نگارش دادخواست در واقع مهم ترین مرحله یک دعوای حقوقی است زیرا دادخواستی که در ابتدا ارائه میشود، مبنای رسیدگی قاضی نسبت به ادعا می‌باشد. یک دادخواست مندرجات مختلفی دارد که مختصراً در زیر بیان میشود:
1- نام و اقامتگاه خواهان:
در فرم دادخواست ابتدا می بایست نام، نام خانوادگی و محل اقامتگاه خواهان(شخصی که مدعی حق است) ذکر شود. اگر شما پیشتر در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید با ارائه شماره ملی، نام و اقامتگاه شما به صورت خودکار در قسمت مربوطه درج خواهد شد.
2- نام و اقامتگاه خوانده:
همانند مرحله پیش در صورتی که خوانده مورد نظر شما (شخصی که قصد مطالبه حق از وی را دارید) در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد با ارائه شماره ملی وی، نام و اقامتگاهش در قسمت مربوطه درج خواهد شد در غیر این صورت شما میبایست مشخصات و نشانی محل اقامت وی را وارد نمایید.
اگر نشانی دقیقی از محل اقامت خوانده در دست ندارید می‌توانید وی را مجهول المکان معرفی نمایید که پس از ارجاع دادخواست به شعبه با نشر آگهی در روزنامه، دادخواست شما به وی ابلاغ می‌گردد.
درصورتی که مشخصات فردی و یا نشانی اقامتگاه خوانده به درستی وارد نشود، دادخواست شما پس از ارجاع به شعبه رسیدگی کننده، با اخطار رفع نقص مواجه خواهد شد که شما باید مشخصات خوانده را اصلاح نمایید.
3- خواسته و بهای آن:
خواسته به زبان ساده به معنای درخواستی است که شما از دادگاه دارید. در واقع شما بیان خواسته خود به مرجع قضایی می‌گویید که دقیقا چه چیزی را از خوانده میخواهید و تمایل دارید دادگاه به آن حکم بدهد. تعیین خواسته اهمیت بسیار زیادی در نگارش دادخواست دارد و باید به صورت دقیق و با ظرافت کامل نگاشته شود چرا که کوچکترین اشتباه در تعیین خواسته ممکن است به قیمت پایان یافتن دادرسی در همان ابتدا و از بین رفتن حقتان تبدیل شود.
بهای خواسته نیز در واقع قیمت خواسته شما می‌باشد. بطور مثال اگر خواسته شما الزام خوانده به تحویل یک دستگاه خودرو می‌باشد، بایستی قیمت خودروی خود را نیز مشخص نمایید. البته اگر دعوای شما یک دعوای غیر مالی مانند طلاق است، نیازی به مشخص کردن بهای خواسته نیست زیرا دعاوی غیر مالی اساساً قابلیت تقویم به پول را ندارند.
4- دلایل و منضمات:
در دنیای حقوق هرکس مدعی حقی باشد باید برای اثبات حق خود دلیل بیاورد. این دلایل اعم است از اقرار خوانده، سند اعم از اسناد عادی و یا رسمی، شهادت شهود و اماره.
خواهان باید مشخصات اسناد و مدارکی که بر مبنای آن ها مدعی حقی است را در ستون مربوط به دلایل و منضمات یادداشت نماید. بطور مثال اگر خواسته شما تحویل یک دستگاه خودرو می‌باشد برای اینکه بتوانید مالکیت خود و در نتیجه مستحق بودن خود را جهت تحویل خودرو اثبات نمایید می بایست مشخصات سند انتقال خودرو به خود را در قسمت مربوطه وارد و تصویر برابر با اصل سند را پیوست دادخواست نمایید.
حتما توجه فرمایید تمام اسناد و مدارکی که می‌تواند در اثبات ادعای شما کمک کند، به همین صورت ارائه گردد. زیرا در جریان دادرسی علی الاصول نمی‌توان به اسناد و مدارکی به غیر از آنچه که در دادخواست به آن اشاره شده است، ارائه نمود.
5- شرح دادخواست:
در این قسمت باید شرح مختصری از آنچه اتفاق افتاده است، برای استفاده قاضی نوشته شود. بعنوان مثال اگر خواسته شما تحویل یک دستگاه خودرو است و شما ادعا می‌کنید که آن را از خوانده خریداری نموده اید، باید چگونگی انعقاد این قرارداد و تاریخ آن را شرح دهید و همچنین مجددا به دلایل و مدارک خود اشاره نموده و مختصر توضیحی نیز در این خصوص داده شود.