نگرانی سه کشور اروپایی از افزایش تنش در خلیج فارس و احتمال فروپاشی "برجام"
داتیکان : سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس در بیانیه مشترکی بار دیگر با تعهد خود به برجام، توقف تنشها در خلیج فارس و از سرگیری گفتوگوها تاکید کردند.
در بیانیه مشترکی که روز یکشنبه در تارنمای دولت انگلیس منتشر شد، آمده است: ما سران کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس در مورد منافع مشترک امنیتی خصوصاً حفظ رژیم عدم اشاعه هستهای هم نظر هستیم و بر ادامه تعهد خود به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که چهار سال در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ با ایران بر سر آن توافق شد، تاکید میکنیم.
این بیانیه افزود: از سال ۲۰۰۳ ما سه کشور اروپایی که بعداً ایالات متحده، روسیه و چین نیز به ما محلق شدند، در قبال ایران که عضو پیمان ان. پی. تی است یک سیاست پایدار و مصمم در مقابل ایران داشتهایم و هدف ما آن بوده تا با حسن نیت به تعهدات خود پایبند بوده و هرگز سلاح هستهای را توسعه نداده و یا به آن دست پیدا نکند.
سه کشور اروپایی در بیانیه خود اعلام کردند: با وجودی که ایران به تعهدات خود در توافق پایبند بوده و آژانس بین المللی انرژی اتمی تا ماه گذشته این پایبندی را همواره تایید کرد، آمریکا تصمیم گرفت از برجام خارج شده و تحریمها علیه ایران را بازگرداند. ما پس از آن در تاریخ هشتم ماه می ۲۰۱۸ تاسف و نگرانی خود را بدون هیچ ابهامی بیان کردیم.
آلمان، فرانسه و انگلیس افزودند: سه کشور ما از ماه می ۲۰۱۸ به بعد با سایر طرفهای باقیمانده در توافق تمام تلاش خود را به کار بستند تا اطمینان حاصل شود که مردم ایران میتواند به بهرمندی از مزایای اقتصادی مشروع که در برجام ارائه شده است، ادامه دهند.
ما امروز بابت خطر فروپاشی بیشتر توافق در پی فشار تحریمهای ایالات متحده و پس از تصمیم ایران برای اجرا نکردن برخی از بندهای محوری توافق، نگران هستیم.
تروئیکای اروپایی اعلام کردند: ما به شدت بابت تصمیم ایران برای ذخیره کردن و غنیسازی اورانیوم بیش از حد مجاز، نگران هستیم. علاوه بر این، سه کشور ما نسبت به وخامت امنیت منطقه و حملاتی که در خلیج فارس و ورای آن شاهد بودهایم، عمیقاً نگران هستیم.
سه کشور اروپایی همچنین گفتند: ما معتقدیم که زمان آن فرا رسیده است تا مسئولانه عمل کرده و به دنبال راهی برای متوقف کردن تنشها و از سرگیری گفتوگو باشیم. خطرها به نحوی است که لازم مینماید تا همه طرفها درنگی کرده تبعات احتمالی اقدامات خود را مدنظر قرار دهند.
سران برلین، پاریس و لندن گفتند: کشورهای ما اخیراً چند ابتکار دیپلماتیک را برای کمک به تنشزدایی و گفتوگو را انجام دادهایم که به نشانههای حسن نیت همه طرفها نیاز فوری دارد. در عین آنکه به حمایت از برجام ادامه میدهیم، تدوام آن منوط به پایبندی کامل ایران است و ما قویاً از ایران میخواهیم تا تصمیمهای اخیر خود در این رابطه را لغو کند. ما همچنان به یافتن راههای گفتوگو که در توافق برای پرداختن به پایبندی ایران از جمله از طریق کمیسیون اقدام مشترک برجام پیشبینی شده است، ادامه میدهیم.
آنان در پایان بیانیه مشترک خود تاکید کردن: ما در جستجوی خود برای یافتن راهحل به مشارکت فعالانه با همه طرفهای ذینفع ادامه خواهیم داد تا صلح و امنیت بینالمللی حفظ شود.
اروپاییها در هفتههای اخیر به دنبال کاهش تعهدات ایران در برجام و در رابطه با سازوکار مالی ویژه موسوم به اینستکس بیانیهها و موضعگیریهای مکرری داشتهاند.
پس از آنکه ذخایر اورانیوم ۳.۶۷ درصد ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرد، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام، روز سه شنبه یازدهم تیر ماه با صدور بیانیه مشترکی از ایران خواستند تا به سقف مجاز ذخایر اورانیوم غنی شده در چارچوب برجام بازگردد.
همچنین نمایندگان سه کشور اروپایی درباره نشست فوق العاده شورای حکام که چهارشنبه هفته گذشته به درخواست آمریکا در وین برگزار شد، بیانیهای صادر و عنوان کردند: ما از ایران میخواهیم اقدامات خود را به عقب بازگردانده و از هر گونه اقدام تنشزای بیشتری که تمامیت این توافق را تضعیف میکند، خودداری کند.
سه کشور اروپایی خاطر نشان کردند؛ ضروری است که ایران همچنان به دسترسی کامل و بموقع آژانس بین المللی انرژی اتمی به مراکز هستهای خود ادامه دهد.
بیانیه تروییکا اروپا مدعی شد: ما عمیقاً نگران هستیم که ایران روند فعالیتهایی مانند افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده را دنبال می کند؛ که متناقض با تعهدات به توافق هستهای (برجام) است.
اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه در نشست اضطراری شورای حکام آژانس ضمن ابراز تأسف عمیق از خروج آمریکا از برجام، این توافق را ابزار کلیدی معماری عدم اشاعه سلاح هستهای جهانی و دستاورد دیپلماسی چند جانبهگرایی توصیف کرد که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به تصویب رسیده است. در این بیانیه که در نشست شورای حکام آژانس قرائت شد، از تمام کشورها خواسته شد تا اقدامی را صورت ندهند که مانع اجرای تعهدات برجام شود.
در ادامه این بیانیه، از گامهای ایران برای کاستن از تعهدات هستهای خود ذیل برجام ابراز نگرانی شده و آمده است: عمیقاً از اقدام ایران در خصوص افزایش میزان ذخایر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی و شروع غنیسازی اورانیوم به فراتر از سطح ۳.۶۷ درصد- چنانکه به تأیید آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسیده- نگرانیم.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی چهارشنبه در حالی که آمریکا از توافق هستهای ایران و ۱+۵ خارج شده و بر خلاف توافق صورت گرفته تحریمها علیه ایران را برگردانده است، به درخواست واشنگتن نشست فوق العادهای را در برابر اقدام ایران در کاهش برخی تعهدات برجامی خود برگزار کرد.
وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه در پیامی توییتری با اشاره به مضحک بودن در خواست آمریکا برای تشکیل جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نوشت؛ آمریکا اصلاً در جایگاهی نیست که بخواهد موضوعات برجام را مطرح کند.
کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بین المللی در وین نیز روز چهارشنبه در نشست فوق العاده شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، تصریح کرد که سیاست خارجی و رفتار آمریکا مملو از تناقض و دوگانگی است.
آمریکا اردیبهشت ماه ۹۷ از توافق هستهای ایران و ۱+۵ خارج شد؛ اقدامی که با محکومیت دیگر امضا کنندگان این توافق و جامعه جهانی روبرو شد. جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از یک سال صبر راهبردی از اردیبهشت ماه ۹۸ و در پی انجام نشدن تعهدات دیگر امضا کنندگان این توافق، اقدام به کاهش برخی تعهدات خود از جمله سطح غنی سازی طبق توافق برجام کرد.
حجت الاسلام والمسلمین «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه گذشته و همزمان با سالگرد خروج آمریکا از توافق هستهای (۱۸ اردیبهشت ۹۷) و بازگرداندن تحریمها، دو گام نخست ایران شامل «توقف فروش اورانیوم غنیسازی شده و آبسنگین برای ۶۰ روز» را به اعضای برجام اعلام کرد. وی افزود: اگر اروپاییها در این مدت به جبران بپردازند ما نیز به شرایط امروز بر میگردیم؛ در غیر این صورت، ۲ اقدام دیگر را در پیش میگیریم.
پس از بدعهدی اروپاییها در اجرای تعهدات خود، ذخایر اروانیوم غنیشده ۳.۶۷ درصدی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرد. جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه هفته گذشته به دنبال عدم پایبندی گروه ۱+۴ به تعهدات برجامی خود و برآورده نشدن مطالبات ایران در این توافق، گام دوم کاهش تعهدات خود در توافق هستهای را اجرا کرد که بر اساس آن، ایران دیگر محدودیت سطح غنیسازی تا سقف ۳.۶۷ را رعایت نخواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ادامه کاهش تعهدات برجامی خود تاکید کرده این گامها در چهارچوب برجام و طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ این توافق است و در صورتی که شرکای برجام گامهای لازم برای ایفای تعهدات خود بردارند این اقدامات به سرعت قابل بازگشت است.