تغییر جنسیت برای فرار از پرداخت مهریه
داتیکان: «زنم 300 سکه مهریه‌شو اجرا گذاشته و حکم جلب منو گرفته. من همه راهها رو رفتم. وکیل هم گرفتم ولی فایده ای نداشت. آخرین راهی که به ذهنم رسیده اینه که تغییر جنسیت بدم. هزینه عمل تغییر جنسیت خیلی کمتر از مهریه است. بعدش دیگه ازدواجمون باطل میشه و من شوهرش نیستم که بتونه مهریه بگیره. نظر شما چیه؟»
دیروز یکی از مخاطبان داتیکان این سوال را برایمان فرستاد. متاسفانه تغییر جنسیت نمی‌تواند این دوستمان را به سرمنزل مقصود برساند و او باز هم باید مهریه اش را بدهد.
این سوال که «بعد از تغییر جنسیت شوهر تکلیف مهریه چه می‌شود؟» از اداره حقوقی قوه قضاییه، و از تعدادی از فقها و مراجع تقلید از جمله امام خمینی، آیت الله عزالدین زنجانی، محمد مومن، نوری همدانی و محمد جواد فاضل لنکرانی پرسیده شده و همگی متفق القول بودند که مهریه سرجایش هست.
نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه شماره ۷۳۸۹/۱۰۴ مورخ ۱۷/۹/ ۱۳۶۶: «… اگر زنی بعد از عمل جراحی مرد شود، گرچه ازدواج او از زمان تغییر جنسیت، باطل می شود ، اما مهریه او ساقط نمی شود و یا اگر مردی بعد از عمل جراحی زن شود، کماکان باید مهریه زوجه اش را بپردازد، هرچند ازدواج او از تاریخ تغییر جنسیت باطل است...»
آیت الله فاضل لنکرانی استدلال کاملتری در این مورد آورده که کاملا هم مطابق با اصول حقوقی به نظر می‌رسد. مرد با عقد نکاح متعهد به پرداخت مالی به عنوان مهریه شده است و هیچ دلیلی ندارد که تغییر در وضعیت مرد باعث تغییر در تعهدات او نسبت به سایر افراد شود:
«مهریه با تحقق عقد نکاح، بر ذمه زوج به عنوان دین استقرار پیدا می‌کند و روشن است که تمام آن بر عهده زوج است. بنابراین، زوج باید تمام مهر را بپردازد، ولو اینکه تغییر جنسیت دهد، چون با تغییر، ذمّه و اشتغال ذمّه تغییری پیدا نمی‌کند و نیز اگر زوجه هم تغییر جنسیت دهد، باز این اشتغال ذمه رافعی ندارد و به قوت خود باقی است و ظاهر آن است که از نظر پرداخت تمام مهر یا نصف مهر از جهت دخول و عدم دخول حکم فوت قبل از دخول را دارد، نه حکم طلاق قبل از دخول.»