اقدام بانکی مون، سازمان ملل را شرمسار تاریخ کرد

در فروردین 94 عربستان به یمن حمله نظامی کرد. در جریان این حمله که به بهانه بازگرداندن «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور مستعفی، به یمن بود، بیش از 6000 نفر کشته شدند که اغلب آنها غیر نظامی و کودک بودن.

این اقدام عربستان موجب خشم و اعتراض مردم دنیا و همچنین نهاد های حقوق بشری و حافظ صلح از جمله سازمان ملل متحد شد تا جایی که سازمان ملل متحد در بیانه‌ای نام عربستان را در لیست سیاه ناقضان حقوق بشر قرار داد. در گزارش اولیه سازمان ملل عنوان شده بود که ائتلاف سعودی مسئول 60% موارد کشته و زخمی شدن کودکان در جریان درگیری‌های یمن است.

پس از آن عربستان که رئیس یکی از کمیسیون‌های اصلی شورای حقوق بشر سازمان ملل است به اعتراض شدید از این کار دست زد و این اقدام را اغراق‌آمیز خواند وسازمان ملل را تهدید به قطع کمک‌های مالی خود در صورت عدم حذف نام عربستان از این لیست کرد. ودر نهایت این کشور پولدار با ابزار پول و باج خواهی توانست سازمان ملل را مجبور به کاری کند که به گفته رئیس این سازمان دردناک‌ترین و سخت‌ترین تصمیم آن بوده و این اقدام چیزی نبود جز خارج کردن نام عربستان، یکی از بزرگترین ناقضان حقوق بشر و کودک از لیست خود. اقدامی که یک شکست اخلاقی بزرگ بود و سازمان ملل را شرمسار تاریخ کرد. سازمان ملل که ائتلاف سعودی را به دلیل حمله به مراکز غیرنظامی و کشته و زخمی کردن صدها کودک در یمن، در فهرست سیاه قرار داده بود، در اقدامی بی‌سابقه و تنها ساعاتی بعد از اعلام خشم ریاض، نام عربستان را «تا مشخص شدن نتایج تحقیقات مشترک» از فهرست حذف کرد. خبرگزاری رویترز گزارش کرده است بخشی از تهدید آل سعود برای حذف نام عربستان از فهرست نقض کودکان در یمن، علاوه بر قطع کمک های مالی،  تهدید به تشکیل جلسه ای از شیوخ در ریاض بوده است تا علیه سازمان ملل فتوا صادر کنند و بگویند این سازمان، اسلام ستیزی می کند. 

این اقدام مورد انتقاد بسیاری از نهاد‌های بین المللی قرار گرفت.

گروه موسوم به «دیده‌بان حقوق بشر» که پیش از این در چندین گزارش مستند عربستان را به ارتکاب جنایت جنگی متهم کرده بود، به شدت از بان کی مون انتقاد کرده است. در بیانیه این گروه عنوان شده است که دبیر کل سازمان ملل در برابر «اعمال نفوذ سیاسی» عربستان تسلیم شده و «چرخشی تکان‌دهنده» در مواضع وی رخ داده است.

همزمان گروه «عفو بین‌الملل» هم به شدت به بان‌کی مون تاخته و گفته است که این «جانبداری آشکار... اعتبار کل سازمان ملل را خدشه‌دار می‌کند.»

گروه «آکسفام» هم که برای کاهش فقر در جهان کار می‌کند، این تصمیم سازمان ملل را «شکستی اخلاقی» توصیف کرده است.

اعتراف بان کی مون به اینکه با فشار عربستان نام این کشور را از فهرست ناقضان حقوق کودکان در یمن حذف کرده است دو چیز را به اثبات می رساند1/ بی اعتباری این سازمان در زمینه دفاع از حقوق بشر 2/ کودک کشی عربستان در یمن. اینکه دبیر کل سازمان ملل افزوده است تصمیم گیری  درباره  حذف موقتی  نام  این ائتلاف از فهرست ناقضان حقوق بشر کودکان در درگیری های نظامی یکی از تصمیمات دردناک و دشواری بوده که وی گرفته است اثبات می کند که برای این سازمان هم جنایات عربستان در حق کودکان یمنی روشن بوده است.

در همین ارتباط یک حقوقدان در امور بین الملل گفت: حذف نام عربستان از فهرست ناقضان حقوق کودک در گزارش سالانه دبیر کل سازمان ملل هم عربستان را در ارتباط با تعهداتش بی آبرو کرد و هم به دنیا نشان داد که تا چه اندازه نظام ملل متحد در برابر قدرت های بزرگ می تواند آسیب پذیر باشد.

امیرساعد وکیل. وکیل دادگستری

امیرساعد وکیل گفت: این اولین باری نیست که ما شاهد اعمال نفوذ کشورها در روند فعالیت سازمان ملل متحد هستیم.

وی با یادآوری اینکه به طور سالانه دبیرکل سازمان ملل متحد، گزارشی را در ارتباط با وضعیت کودکان و مخاصمات مسلحانه صادر می کند، گفت: در گزارش مربوط به سال 2015 که حدود یک هفته پیش توسط دبیرخانه سازمان ملل منتشر شد، توجه و تاکید ویژه ای بر ائتلاف کشورهایی که با عربستان در جنگ با یمن متحد بودند، شده بود. گزارش کار حکایت از این داشت که در این جنگ از مارچ 2015 تا پایان 2015 قریب به 16 هزار نفر زخمی و حدود 9 هزار و 400 نفر هم کشته شده اند که از این تعداد حدود 600 کودک کشته و 700 کودک زخمی شده اند. همچنین در این گزارش آمده که  عربستان مسئول 60 درصد کودکان کشته شده در جنگ یمن است و بیش از نیمی از حملات صورت گرفته به بیمارستان ها و مدارس که طبق این گزارش 101 مورد بوده، مربوط به عربستان بوده است.

این وکیل دادگستری افزود: پس از صدور این گزارش، سفیر عربستان در سازمان ملل متحد مدعی شد که این اعداد و ارقام که در گزارش آمده صحت ندارد و تعداد زخمی شده ها و کشته شدگان بسیار کمتر از این اعداد و ارقام است.

وکیل تاکید کرد: این ناشی گری هیات دیپلماتیک عربستان در سازمان ملل بود که بعد از اینکه گزارش منتشر شد، سعی کردند برای تغییر محتوای گزارش نفوذ کنند و عربستان را از  لیست کشورهایی که نسبت به حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه بی توجه اند، حذف کند. ما در گذشته شاهد بودیم که دولت ها قبل از اینکه این گزارش ها به تصویب برسد و یا قطعنامه هایی علیه دولت ها صادر شود، در همین چارچوب با لابی هایی که انجام می دادند، مانع از این می شدند که اسم‌شان درج شود.

این حقوقدان در امور بین‌الملل افزود: اولا حذف نام عربستان جنبه موقتی دارد، به عبارتی قرار است یک هیاتی از ائتلاف عربستان به نیویورک برود و با دبیرخانه سازمان ملل وارد مذاکره شود، برای این که ارزیابی کنند تا چه اندازه این آمار صحت دارد. دوما اساسا کارکرد گزارش سالانه دبیرخانه، کارکردی است که در چارچوب رویکرد شرمنده سازی دولت های خاطی حقوق بشر به کار گرفته می شود.

وی ادامه داد: هر چند بان کی مون مدعی شد که یکی از دردناک ترین تصمیمات زندگی اش را با حذف موقتی نام عربستان گرفته است، اما بان کی مون  یکی از بزرگترین خدماتش را به سازمان ملل متحد در طول دوره فعالیتش انجام داد. زیرا اگر صرفا در این گزارش نام عربستان به عنوان یکی از کشورهای ناقض حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه می آمد، میزان برد تبلیغاتی و میزان آگاهی جهان و افکار عمومی نسبت به این اتفاق بسیار محدود بود اما بان کی مون با این ترفندی که به کار برد عملا چهره کریه نظام پادشاهی عربستان را در بی توجهی به بنیان های الزام آور حقوق بین الملل نسبت به حقوق کودکان و بشر در جلوی چشمان جامعه بین المللی قرار داد.

وکیل تصریح کرد: بان کی مون با سخنرانی تیزهوشانه تلاش کرد نشان دهد که اعمال فشار و نفوذ مقامات عربستانی باعث شده است، فعلا این کشور از گزارش خارج شود و نیز نشان داد که سازمان ملل متحد چقدر در مقابل فشارهای مالی و اعمال نفوذ کشورها آسیب‌پذیر است. همچنین به نوعی تلاش می‌کند نشان دهد که سازمان ملل متحد تسلیم عربستان نشده بلکه قرار است مقامات عربستانی و صاحب کشورهای عضو ائتلاف به نیویورک بیایند و مذاکره کرده و آمار و ارقام را اصلاح کنند.

وکیل افزود: برنده نهایی این موضوعات، سازمان ملل متحد است که نشان می دهد تا چه اندازه گزارش های بین المللی برای حیثیت و اعتبار دولت ها نقش تعیین کننده دارد و چقدر دولت ها متوجه این هستند  که باید از خود چهره آبرومندانه ای در تبعیت از هنجارهای حقوق بشری داشته باشند. ما در موارد قبلی این اتفاق را داشته ایم که کشورها تلاش کرده اند از قدرت مالی خود به عنوان یک ابزار برای فشار به سازمان ملل متحد استفاده کنند. به عنوان مثال در سال 2005 شاهد بودیم که کنگره ایالات متحده قانونی را وضع کرد و رییس جمهور آمریکا را متعهد کرد که اگر از مجموع 46 شرطی که امریکا تعیین کرده، سازمان ملل 32 شرط را

نپذیرد، میزان حق عضویت آمریکا 50 درصد کم می شود یا ژاپن که بعد از آمریکا بیشترین بودجه سازمان ملل متحد را تامین می کند، مدعی است که به واسطه نقش مالی که دارد، باید به عنوان عضو دایم شورای امنیت در آید.

وی در پایان گفت: در سال 2006 زمانی که بان کی مون به عنوان دبیر کل سازمان ملل انتخاب شد، در فهرست برنامه های کاری خود اشاره کرد که من تلاش می کنم دبیرخانه ارتباط قوی تر و متفاوتی را با کشورهای عضو برقرار کند و این ارتباط از انعطاف و  شفافیت بیشتری برخوردار باشد. بان کی مون به قول خود عمل کرد و تیزهوشانه با مصاحبه ای که انجام داد عملا هم عربستان را در ارتباط با تعهداتش بی آبرو کرد و هم  به دنیا نشان داد که تا چه اندازه نظام ملل متحد در برابر  قدرت‌های بزرگ می تواند آسیب پذیر باشد.